De afkeer van de studielening verbroedert nu zelfs SGP en D66: beurs terug voor groot deel studenten

Als slotstuk van een week waarin het Binnenhof definitief lijkt te zijn begonnen aan het afscheid van het studieleenstelsel in zijn huidige vorm, slaan D66 en SGP de handen ­ineen. Ze gaan zich samen sterk ­maken voor minder strenge criteria voor de aanvullende beurs, zodat minder studenten hoeven bij te ­lenen.

‘Een heel bijzondere coalitie’, noemde D66-fractieleider Rob Jetten de eensgezindheid tussen zijn partij en de SGP die zich al tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen aftekende. D66 is altijd voorstander geweest van het in 2015 ingevoerde ‘sociaal leenstelsel’, de SGP altijd tegenstander. Jetten gaf nu toe dat het stelsel ‘niet het gewenste resultaat’ heeft gebracht. SGP-leider Kees van der Staaij probeerde deze ‘onverwachte klik’ direct te verzilveren en diende een motie in om een en ander vast te leggen.

Dat ging Jetten iets te snel, maar inmiddels hebben de partijen elkaar alsnog gevonden. Een ‘stembusakkoord’, noemen ze het. Dat is Haags voor een gezamenlijke inzet wanneer zij betrokken zouden zijn bij onderhandelingen over een volgend kabinet. Dat ligt voor D66 meer voor de hand dan bij de SGP. Maar de ‘meedenkende’ SGP is het afgelopen decennium een geliefde gedoogpartij geweest toen de opeenvolgende kabinetten-Rutte geen meerderheid hadden. En voor wat hoort wat.

Wat is het plan? De partijen spreken het principe uit dat de meeste studenten een studiebeurs nodig hebben. Dat blijkt uit de maatschappelijke weerstand tegen het leenstelsel. De grens trekken zij bij ouders met dubbel-modaal. Hoe hoog de beurs zou moeten zijn, laten zij nog in het midden.

De aanvullende beurs (een gift) houdt nu op als ouders 50 duizend euro of meer verdienen en is geen vetpot. De SGP stelde vorig jaar al voor die grens op te trekken naar 64 duizend euro. In het nieuwe verkiezingsprogramma zegt D66 dat alle studenten van wie de ouders niet meer dan 70 duizend euro verdienen maximaal 400 euro per maand moeten krijgen. Zo zouden zes op de tien studenten weer recht op een beurs hebben.

SGP en D66 trekken met hun stembusakkoord de trend van deze week door. De PvdA kwam met het voorstel voor een herinvoering van de basisbeurs, plus compensatie voor studenten die de afgelopen jaren moesten lenen. GroenLinks opperde ook een beurs en voor alle 18-jarigen voortaan 10 duizend euro startkapitaal. De PvdA financiert haar plan uit een verhoging van het belasting-toptarief naar 60 procent, GL door een miljonairsbelasting. In beide gevallen een miljardenoperatie.

Zover gaan D66 en SGP niet. Hun akkoord kost 140 miljoen euro. ‘Wij willen geen stelselwijziging’, zegt SGP-Kamerlid Roelof Bisschop. ‘Niemand heeft iets aan jojobeleid.’ Jan Paternotte (D66): ‘Ik zie partijen nu tegen elkaar opbieden, maar het lijkt me beter dat iedereen zich bij dit voorstel aansluit.’